Open Dag Batavorum, Nijmegen
 
Het is zaterdagmorgen 1 oktober 2005. Na maanden van voorbereiding is het dan eindelijk zover.
Na enkele tegenslagen bij het samenstellen van het programma kunnen we zeggen: we hebben iets leuks in elkaar gedraaid voor onze gasten dus laat ze maar komen.
Om 11:00 uur komen de eerste leden binnen, die direct aan de slag gaan om de zaal te versieren en de tafels en stoelen klaar te zetten. Ons aller Appie heeft het nodige meegebracht aan schilden, zwaarden, schilderijen en wat al niet meer.
Inmiddels is ook onze smid Peter Kauffman gearriveerd en begonnen om zijn mobiele smidse te installeren.
 
Helaas heeft onze vaste leverancier Siep van Carrynette af moeten zeggen. Hij ligt met hoge koorts op bed. Dat is natuurlijk niet leuk voor ons, maar zeker ook niet voor hem. Vanaf deze plek alsnog beterschap Siep. Wel aanwezig is onze vaste leverancier van het Schotse levenswater, die in een mum van tijd zijn flessen en glaasjes heeft uitgestald.
Ook de eerste gastmuzikanten van de City of Amsterdam en van de Politiekapel Gelderland Zuid melden zich. En kijk, het wonder herhaalt zich voor de derde keer want keurig op tijd is iedereen klaar.
 
De bar is bemand door de medewerkers van Kerstendal, de zaal is ingericht, het podium is klaar, de kassa voor de muntverkoop staat klaar en is bemand en de eerste voorbereidingen voor de hapjes zijn gedaan.
Precies volgens planning, 13:30 uur, gaat de deur open en de eerste bezoekers komen binnen. En in een mum van tijd is het al een gezellige drukte in de zaal. Om 14:00 uur start de middag met een korte toespraak van voorzitter Tom Thorpe, waarin de nog korte historie van Batavorum Pipes and Drums (5 jaar) nog eens wordt belicht en uit de doeken wordt gedaan, hoe we er momenteel ervoor staan. Vervolgens wordt het programma dorgelopen en worden de gastbands van harte welkom geheten. En dan kan de middag van start gaan.
 
Het is The City of Amsterdam Pipe Band die de spits mag afbijten. En dat gebeurt onder grote hilariteit, want als de band het eerste nummer inzet, blijkt het gordijn van het toneel te haperen en dus niet open te gaan.
Achteraf wordt dit door leden van de city verweten aan Pipe Major Fred Bronius omdat hij zo lelijk zou zijn. Batavorum heeft dit nagetrokken en we zijn tot de conclusie gekomen dat dit nog wel meevalt, tenminste, daar hoeft het gordijn niet voor dicht te blijven.
Maar alle gekheid op een stokje: Amsterdam zet er een spetterende show neer en laat iedereen horen, waarom ze de beste band zijn van het vaste land. Helaas kan ik hier nu niet de nummers die gespeeld werden vernoemen, maar ik zal ze alsnog opvragen. Maar het samenspel tussen drum- en pipesectie is perfect en iedereen in de zaal, kenner of niet, hoort dat hier een kwaliteitsband aan het werk is.
 
Onder een daverend applaus verlaten zij na 20 minuten het podium en is het de beurt aan de Politiekapel Gelderland Zuid. Je kunt aan het publiek merken, dat er nu iets komt, wat bekend is. Want laten we eerlijk zijn, de politiekapel heeft in de afgelopen jaren een naam opgebouwd die er wezen mag. En ook nu weer laten ze horen, dat die goede naam niet onterecht is. Een gevarieerd programma wordt gebracht met afwisselend serieuze en vrolijke muziek. En dan vraag ik me altijd af, waarom een kapel niet gewoon harmonie heet, want je merkt dat er een groep muzikanten zit, die totaal op elkaar is ingespeeld.
En dan mogen wij van Batavorum als toetje van hun optreden, meedoen.
Gezamenlijk worden de nummers Highland Cathedral en Amazing Grace gespeeld, en de combinatie harmonie en doedelzak veroorzaakt weer de nodige waterlanders.
Vervolgens is het de beurt aan onze vrienden uit Borculo, The Highland Valley Pipes and Drums.
Zij komen niet alleen, maar brengen ook een paar Highland Dancers mee, ondersteund door dansers van Herivvarda uit Heerewaarden.
En weer wordt er een spetterende show neergezet, muzikaal natuurlijk, maar ook de dansers zetten hun beste beentje voor.
 
Vooral het zwaarddansen valt bij het publiek in de smaak. En ook zij krijgen een welverdiend applaus van het publiek.
En het houdt niet op. De City of Amsterdam Pipe Band komt voor de tweede keer op het podium, en weer wordt er een fantastisch stukje muziek gebracht.
 
En weer wordt het stil in de zaal. Je merkt aan het publiek, dat hier kwaliteit staat te spelen. En voor de tweede keer nemen ze onder een daverend applaus afscheid van het publiek.
En dan is het eindelijk zover.
De beurt is aan Batavorum Pipes and Drums. Onder het spelen van de intro van Farewell to Camraw, een van de eerste nummers die door de band zijn ingestudeerd, komen de leden in volgorde van lidmaatschap het podium op. En er lijkt geen einde aan te komen.
Na 5 minuten staan ze er dan allemaal, inclusief de leerlingen 38 stuks in totaal. Dan wordt in een rap tempo, want daar zijn we goed in, het repertoire afgewerkt.
 
En eindelijk mogen ook wij de nodige keren het applaus van het publiek ontvangen.
En dan is het grote moment daar: de mistery-act. Letterlijk en figuurlijk want het podium wordt voorzien van een dichte mist en een gedeelte van de band zet, samen met Paul op het keyboard, een speciaal voor deze dag ingestudeerd nummer in: The Gael, het themanummer uit de film The Last Mohican.
En terwijl de mist weer heel langzaam optrekt, komen de kinderen van Sandy Magdelijns het podium op met iets in hun armen, bedekt met een doek.
En dan volgt de onthulling: een replica van het zwaard van William Wallace. Gesmeed door onze eigen smid Peter Kauffman. En die wordt uiteraard het podium op geroepen, om tekst en uitleg te geven.
 
En die uitleg willen we u niet onthouden:
 
Via de film Braveheart maakte men overal ter wereld kennis met William Wallace.
Wallace is 1 van de Schotse helden die in 1297 samen met Robert the Bruce (1e koning van Schotland) tegen de Engelse overheerser de strijd aanging. Hierbij waren de Schotten in aantal zwaar in de minderheid tegenover de Engelsen. Ook de wapenuitrustingen waren niet te vergelijken met die van het vijandelijke leger.
 
Toch werd die strijd door Wallace en zijn mannen gewonnen en drong hij de Engelsen tot op Engels grondgebied terug. Later werd Wallace gevangen genomen en ter dood veroordeeld. Hierbij werden ledematen van Wallace naar alle uithoeken van Engeland gestuurd en werd zijn hoofd aan de Westminster bridge in London gespietst. Dit als een waarschuwing aan iedereen die het tegen de Engelse troon op wilde nemen. Het had echter niet het gewenste effect. Robbert the Bruce zette de strijd voort en won de vrijheid voor de Schotten.
Het zwaard waarmee Wallace het gevecht in ging werd, naar men zegt, na zijn gevangenneming naar het kasteel Dunbarton gebracht en daar ongeveer 600 jaar bewaard. Later werd dit zwaard overgebracht naar Stirling alwaar men op de heuvel Abbey Craig een monument voor Wallace gebouwd had. In dit monument, zijnde een toren, hangt het zwaard nog.
Voor zover de bronnen reiken, zijn tot op dit moment 2 replica's van het zwaard in Schotland gemaakt. 1- door Castle Arms in Edinburg en 1- door Iain Mac Allen.
Door mij zelf werd het derde gemaakt. Eerder werd door mij al een replica van het filmzwaard uit Braveheart gemaakt en aan de Schotten overgedragen. Dat zwaard hangt nu in Bridge of Allan (bij Sirling).
Er dient opgemerkt te worden dat er grote verschillen zitten tussen het filmzwaard en het echte zwaard uit die tijd. Opmerkelijk is het feit dat het echte zwaard uit tegenstrijdige onderdelen bestaat. De pareerstang-beugel, greep en pommel(knop) horen bij Franse zwaarden uit een later tijdperk en dus niet bij een Schots zwaard uit 1297. De kling is daarintegen is waarschijnlijk wel Schots en kon eerder gedateerd worden waarbij werd vastgesteld dat de kling in het tijdperk tussen 1200 en 1300 gemaakt kan zijn.
Hoe een en ander bij elkaar is gekomen is niet duidelijk en zal altijd een vraag blijven.
Het zwaard is een zogenaamde tweehander (wordt met twee handen aan de greep vastgehouden). Het heeft een lengte van 167 cm en weegt 2,7 kilogram. De pareerstang-beugel en pommel zijn waarschijnlijk ooit verguld geweest. Zeker is dat niet. Op de replica is derhalve door mij een messing laagje aangebracht om op die wijze een gelijke kleurstelling met het echte zwaard te krijgen. Het zwaard werd vervaardigd op gelijke wijze als in die tijd. Daarbij werd de pareerstang-beugel uit 1 stuk staal gesmeed.
 
Peter Kauffman.

 
En dan is het tijd voor de grote finale.
 
Alle pipers and drummers, die deze middag hebben opgetreden en de highland dancers verzamelen zich op het toneel en vormen de Massed band.
Traditioneel wordt aan het eind van een gathering gezamenlijk opgetreden, dus ook vanmiddag. En met de nummers Scotland the Brave en Auld lang Syne wordt afscheid genomen van het publiek. Uit de reacties van het publiek wordt het ons duidelijk, dat ze een fantastische middag hebben gehad.
Voor de leden en enkele genodigden volgt na het opruimen van de zaal nog een buffet, verzorgt door Cafe Hanneke in Weurt en vervolgens wordt er nog tot in de kleine uurtjes gefeest en gedanst op de muziek van Celtics Winds. Al met al was het ook voor de leden van Batavorum en aanhang een fantastische en geslaagde dag, waar nog lang over nagepraat zal worden.
 
De foto's op deze pagina zijn gemaakt door Henk Baron waarvoor onze hartelijke dank. Op zijn website (http://www.henkbaron.nl) zijn nog veel meer foto's te zien.
 
2005 - Open Dag Batavorum, Nijmegen